کد مطلب:227784 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:229
پیش گفتار
درود و سلام بر شما؛ ای خاندان نبوت و ای جایگاه رسالت! منزلگاهتان محل آیند و روند فرشتگان و فرودگاه وحی رحمان است؛ شما معدن رحمت حق و خزانه داران دانشید؛ شما در نهایت بردباری بوده و ریشه های كرامتید؛ شما درهای ایمان و امینان رحمانید؛ شما صاحبان خرد، دارندگان عقل كامل و حجت های بالغه ی خدا بر اهل دنیا و آخرتید؛ و شما حافظان اسرار الهی، حاملان كتاب ربوبی و اوصیای پیغمبر عالی مرتبت هستید.
هر كس كه از طریق شما برگشت، از دین خدا خارج شد، و آن كه همراه و همراز شما بود، به ریسمان قرب و هدایت دست یافت. حق با شما و در خاندان شما و از شما و به سوی شما و متوجه شماست. شما راهنمایان راه راست و گواهان دنیای فانی و شفیعان خانه ی باقی هستید هر كه به شما چنگ زند و پیروتان باشد، بهشت رضوان جایگاه اوست و آن كه با شما به دشمنی برخیزد، چه بد جایگاهی در انتظار اوست.
چه شیرین است نام هایتان، چه گرامی است جان هایتان، چه بزرگ
[ صفحه 13]
است مقامتان، چه والاست منزلتان، چه صادق است وعده ی تان و چه نیكوست احسانتان!
همه از نور واحد و از شجره ی طیبه طوبی هستید. كلام و بنان و بیانمان از وصفتان عاجز و ناتوان است، و جز هیمنه ای از آنچه كه از شما الهام بخش وجودمان است، چیزی نداریم كه ره توشه ی دوستداران شما سازیم.
در این كتاب، سخن از زندگی هشتمین اختر درخشان آسمان ولایت و امامت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام است؛ همو كه از سلاله ی پاكان وارث علوم محمدی و اسرار علوی و از رهروان حركت سرخ حسینی و از پویندگان راه صادق آل محمد صلی الله علیه و آله است. ایشان آن چنان بر قله ی علم و افتخار قرار دارد كه در موارد بسیاری از او به عالم آل محمد صلی الله علیه و آله نام می برند. مأمون نیز به امام علیه السلام می گوید: به درستی كه علوم اجدادت به شما منتهی شده است. [1] .
اهل بیت علیهم السلام آرمانهای همیشه زنده ی مردمند و هماره از زبان دل آنان سخن گفته و نسبت به آنان عاطفه های بسیار نشان داده و در تنگناها به كمك آنان شتافته اند. امام رضا علیه السلام نیز در عصر خویش، نماد اهل بیت و سرپرست و مولای مردم بودند. مردم از هر جهت ایشان را دوست داشتند و برای وی احترام خاصی قایل بوده و نسبت به مكتب و راه او
[ صفحه 14]
به نوعی تسلیم بودند. بسیاری از مردم به او تقرب می جستند، زیرا همه ی ارزشها و اصالت های اسلامی و قرآنی را در او یافته بودند و او را از همه ی جهات حیات سیاسی، اجتماعی، دینی و اقتصادی، پناهگاه خویش می شناختند. احساس همدلی و همزبانی آنان با اهل بیت، منطبق با زبان فطرتشان بود.
امام علیه السلام در حل مشكلات مردم كوشا بودند، حاجت حاجتمندان را روا می ساختند و بحق مصداق بارز «سلام بر فریادرس بیچارگان» بودند. از جلوه های مردم دوستی امام رضا علیه السلام این است كه همیشه سعی می كردند با دیگران غذا میل كنند و در شرح حال ایشان نوشته اند حتی در ساعات آخر، با این كه از درد و رنج زهر بی تاب بودند و آفتاب عمرشان در حال غروب بود، برای اینكه خدمتكاران دست از غذا نكشند و گرسنه نمانند، دستور دادند سفره گستردند و خود با همان حال بر سر سفره حاضر شده و با مشقت و زحمت چند لقمه ای برداشتند. [2] .
آنچه در تاریخ زندگی معصومین علیهم السلام به ویژه امام رضا علیه السلام برای ما مهم و آموزنده است، تنها شناخت زندگانی و رفتار آنها نیست، بلكه شناخت روش زندگی و رفتار اجتماعی آن بزرگواران و چگونگی موضع گیری اجتماعی و سیاسی و شیوه ی فعالیت های
[ صفحه 15]
فرهنگی آنان است. امامان، شیوه ی زندگی اجتماعی، مواضع سیاسی و شیوه ی مبارزاتی خویش را براساس سنجش دقیق اوضاع و احوال و شرایط زمانی، ارزیابی امكانات و مقتضیات و محذورات، و متناسب با برخوردها و جبهه گیری های گوناگون مخالفان اسلام، تنظیم می كردند.
ما باید بكوشیم با نزدیك شدن به انوار هدایت، شور و شعوری افزون تر، عشق و اخلاصی عمیق تر، و تقربی والاتر به آن چشمه های همیشه جوشان پیدا كنیم و از فیوضاتشان بهره مند گردیم.
بر این اساس، كتاب «پیشوای مهر» با نگاهی جوان پسند و امروزی، سیری در زندگانی امام هشتم علیه السلام را در دستور كار خود قرار داده و در فصول ششگانه از تولد تا امامت، شرایط سیاسی - اجتماعی، شخصیت علمی و پرورش شاگردان برجسته، درس هایی از شخصیت اخلاقی و رفتاری، پرواز به سوی دوست و نمونه ای از كرامات رضوی را مورد بررسی قرار داده و آن را با گلچینی از سخنان حضرت و مدایح رضوی و متون ادبی زینت داده و با تمام نارسایی ها، ره توشه ی دوستداران اهل بیت علیهم السلام نموده است. امید كه مقبول طبع بلند آنان قرار گیرد و پنجره ی دیدگانمان را كه به سوی رهنمودهای سودمندشان گشوده ایم، بی نصیب نگذارد.
[ صفحه 16]
هر كس كه از طریق شما برگشت، از دین خدا خارج شد، و آن كه همراه و همراز شما بود، به ریسمان قرب و هدایت دست یافت. حق با شما و در خاندان شما و از شما و به سوی شما و متوجه شماست. شما راهنمایان راه راست و گواهان دنیای فانی و شفیعان خانه ی باقی هستید هر كه به شما چنگ زند و پیروتان باشد، بهشت رضوان جایگاه اوست و آن كه با شما به دشمنی برخیزد، چه بد جایگاهی در انتظار اوست.
چه شیرین است نام هایتان، چه گرامی است جان هایتان، چه بزرگ
[ صفحه 13]
است مقامتان، چه والاست منزلتان، چه صادق است وعده ی تان و چه نیكوست احسانتان!
همه از نور واحد و از شجره ی طیبه طوبی هستید. كلام و بنان و بیانمان از وصفتان عاجز و ناتوان است، و جز هیمنه ای از آنچه كه از شما الهام بخش وجودمان است، چیزی نداریم كه ره توشه ی دوستداران شما سازیم.
در این كتاب، سخن از زندگی هشتمین اختر درخشان آسمان ولایت و امامت حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام است؛ همو كه از سلاله ی پاكان وارث علوم محمدی و اسرار علوی و از رهروان حركت سرخ حسینی و از پویندگان راه صادق آل محمد صلی الله علیه و آله است. ایشان آن چنان بر قله ی علم و افتخار قرار دارد كه در موارد بسیاری از او به عالم آل محمد صلی الله علیه و آله نام می برند. مأمون نیز به امام علیه السلام می گوید: به درستی كه علوم اجدادت به شما منتهی شده است. [1] .
اهل بیت علیهم السلام آرمانهای همیشه زنده ی مردمند و هماره از زبان دل آنان سخن گفته و نسبت به آنان عاطفه های بسیار نشان داده و در تنگناها به كمك آنان شتافته اند. امام رضا علیه السلام نیز در عصر خویش، نماد اهل بیت و سرپرست و مولای مردم بودند. مردم از هر جهت ایشان را دوست داشتند و برای وی احترام خاصی قایل بوده و نسبت به مكتب و راه او
[ صفحه 14]
به نوعی تسلیم بودند. بسیاری از مردم به او تقرب می جستند، زیرا همه ی ارزشها و اصالت های اسلامی و قرآنی را در او یافته بودند و او را از همه ی جهات حیات سیاسی، اجتماعی، دینی و اقتصادی، پناهگاه خویش می شناختند. احساس همدلی و همزبانی آنان با اهل بیت، منطبق با زبان فطرتشان بود.
امام علیه السلام در حل مشكلات مردم كوشا بودند، حاجت حاجتمندان را روا می ساختند و بحق مصداق بارز «سلام بر فریادرس بیچارگان» بودند. از جلوه های مردم دوستی امام رضا علیه السلام این است كه همیشه سعی می كردند با دیگران غذا میل كنند و در شرح حال ایشان نوشته اند حتی در ساعات آخر، با این كه از درد و رنج زهر بی تاب بودند و آفتاب عمرشان در حال غروب بود، برای اینكه خدمتكاران دست از غذا نكشند و گرسنه نمانند، دستور دادند سفره گستردند و خود با همان حال بر سر سفره حاضر شده و با مشقت و زحمت چند لقمه ای برداشتند. [2] .
آنچه در تاریخ زندگی معصومین علیهم السلام به ویژه امام رضا علیه السلام برای ما مهم و آموزنده است، تنها شناخت زندگانی و رفتار آنها نیست، بلكه شناخت روش زندگی و رفتار اجتماعی آن بزرگواران و چگونگی موضع گیری اجتماعی و سیاسی و شیوه ی فعالیت های
[ صفحه 15]
فرهنگی آنان است. امامان، شیوه ی زندگی اجتماعی، مواضع سیاسی و شیوه ی مبارزاتی خویش را براساس سنجش دقیق اوضاع و احوال و شرایط زمانی، ارزیابی امكانات و مقتضیات و محذورات، و متناسب با برخوردها و جبهه گیری های گوناگون مخالفان اسلام، تنظیم می كردند.
ما باید بكوشیم با نزدیك شدن به انوار هدایت، شور و شعوری افزون تر، عشق و اخلاصی عمیق تر، و تقربی والاتر به آن چشمه های همیشه جوشان پیدا كنیم و از فیوضاتشان بهره مند گردیم.
بر این اساس، كتاب «پیشوای مهر» با نگاهی جوان پسند و امروزی، سیری در زندگانی امام هشتم علیه السلام را در دستور كار خود قرار داده و در فصول ششگانه از تولد تا امامت، شرایط سیاسی - اجتماعی، شخصیت علمی و پرورش شاگردان برجسته، درس هایی از شخصیت اخلاقی و رفتاری، پرواز به سوی دوست و نمونه ای از كرامات رضوی را مورد بررسی قرار داده و آن را با گلچینی از سخنان حضرت و مدایح رضوی و متون ادبی زینت داده و با تمام نارسایی ها، ره توشه ی دوستداران اهل بیت علیهم السلام نموده است. امید كه مقبول طبع بلند آنان قرار گیرد و پنجره ی دیدگانمان را كه به سوی رهنمودهای سودمندشان گشوده ایم، بی نصیب نگذارد.
[ صفحه 16]
[1] حلية الابرار، ج 2، ص 301.
[2] بحارالانوار، ج 49، ص 299.